Een tijdje terug werd dit filmpje gedeeld in de Majella facebookgroep, waarin Victor Mids (die jullie ongetwijfeld kennen van zijn programma Mindf*ck) laat zien hoeveel invloed positiviteit en negativiteit heeft op prestaties. Een mooi voorbeeld van wat er in de sport gebeurt en geheel terecht rees dan ook de vraag of wij hier ook iets mee kunnen.
Mijn gedachten dwaalden vooral af naar een aantal jaar geleden, toen ik nog trainer was bij de mini’s van mijn vorige vereniging en wij net startten met positief coachen, een methode waarbij vooral wordt benadrukt wat goed gaat, en verbeterpunten constructief worden geformuleerd. Wij als trainers en coaches, maar ook de ouders van de kinderen werden uitgenodigd om te leren over zaken als ‘expliciet benoemen wat er goed gaat’, ‘vermijden van het woord maar’, ‘de sandwichmethode voor positieve feedback’ (eerst een eerlijk en concreet compliment, dan een tip volgens de ‘als … dan’ methode: “als je je armen stilhoudt tijdens de pass, dan heb je meer controle over de bal” en vervolgens weer een eerlijk en concreet compliment) en zo kan ik nog wel een legio aan voorbeelden geven.
Ik geef onmiddellijk toe dat dit in het begin heel gekunsteld voelde. Van de tien dingen, zie je er negen fout gaan en dan is het de kunst om dat ene goede (hoe klein ook) te benoemen en het dan ook nog gemeend te laten klinken. Het gevaar van een sarcastische ondertoon ligt op de loer. Daarbij zijn wij als sporters heel kritisch en wil je de ander niet het gevoel geven dat je hem of haar niet serieus neemt door aan alle fouten voorbij te gaan.
Maar toch werkt het. Niet alleen bij die kinderen van toen, maar ook bij ons volwassenen. Ook wij zijn gevoelig voor de positieve en negatieve feedback van anderen. Het filmpje met Victor Mids laat niet alleen zien dat het vergroten van het zelfvertrouwen de prestaties kan bevorderen, maar ook dat negativiteit zelfs een topsporter slechter kan laten presteren. En misschien is dat gespeeld door de laatste, omwille van het betoog, maar dit is wel hoe het werkt. Vergeet niet dat we niet alleen kritisch zijn op een ander, maar ook op onszelf en dat negatieve gebeurtenissen vaak een veel grotere impact op ons hebben dan positieve. Een kleine kritische noot kan ons dan al snel in onze eigen onzekerheid raken en ons van ons stuk brengen, terwijl de positieve feedback ons dwingt ineens op een andere, positievere, manier te laten kijken naar onszelf. Dat laatste is echter vaak maar van korte duur, daarom hebben we er ook zoveel van nodig.
Ik roep jullie echt niet op om vanaf nu alleen nog maar de positieve dingen te benoemen en altijd na te denken voor je wat zegt. Dat zou een onmogelijke opgave worden en dat is overigens ook niet wat onze trainer destijds predikte. Emotie hoort bij het spel en zal op bepaalde momenten de boventoon voeren. En feedback hoort erbij, ook als dingen minder gaan. Maar als je deze feedback geeft in een constructieve vorm (als … dan), dan reikt dit verder dan alleen vertellen wat er mis is. Dat die pass bijvoorbeeld een hele andere richting op ketste, heeft de ander namelijk ongetwijfeld zelf ook al lang gezien.
Het is eigenlijk mooi hoe sommige dingen dan toch weer terugkomen. Iets waar ik jaren geleden intensief mee bezig was en wat de afgelopen tijd op een lager pitje heeft gestaan, komt via deze weg dan toch weer binnensijpelen. Iets wat ik toentertijd langzaam als vanzelfsprekend ben gaan zien, maar wat voor anderen misschien wel helemaal nieuw is. Dus ja, ik denk zeker dat we hier iets mee kunnen. Laten we om te beginnen ons bewust zijn van dit proces wanneer we elkaar feedback geven. Dat kan al een wereld van verschil maken.
Mandy